کالیگرافی چیست و چه انواعی دارد؟

کالیگرافی یکی از شاخه های خوشنویسی است که با هنر نقاشی در هم آمیخته شده است. تاریخچه این هنر به زمان های بسیار دور برمی‌گردد؛ از زمانی که انسان ها توانایی نوشتن حروف را کسب کردند، به دنبال راه و روشی برای زیبا نوشتن بودند. با توسعه و گسترش جوامع و فرهنگ‌ها، سبک های زیادی از هنر کالیگرافی خلق شد. ما در این نوشته از آموزشگاه خوشنویسی و نقاشی ترنم صبا قصد داریم به بررسی کالیگرافی و سبک های آن بپردازیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم اگر به هنر خوشنویسی علاقه مند هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

کالیگرافی (Calligraphy) چیست؟

کلمه Calligraphy که ریشه یونانی داشته از 2 بخش kallos به معنای زیبا و گرافاین graphene به معنای نوشتن تشکیل شده است.  قدمت این هنر به 3000 سال پیش برمی‌گردد و اولین نمونه های آن توسط چینی ها مشاهده شد. کالیگرافی هنری بصری است که از ادغام خطاطی و نقاشی، همراه با خلاقیت فردی اشخاص، بوجود آمده است. با ترکیب شدن هنر نقاشی و خوشنویسی، طرح ها و شکل های بسیار جذابی خلق می‌شود.

نوشتن کلمات و حروف در این سبک، معمولا با استفاده از قلموهای نوک فلز یا چوبی است. به کمک تکنیک‌های خاصی مثل تنظیم فاصله بین حروف، تغییر ضخامت خط و ترکیب رنگ‌ها، کالیگرافر ها سعی می‌کنند تا آثاری جذاب و با ارزش خلق کنند.

انواع کالیگرافی

همانطور که گفتیم، تاریخچه کالیگرافی به زمان‌های خیلی دور برمی‌گردد. در اثر گذر زمان و تمایل هنرمندان، این هنر به سبک ها و انواع مختلفی تقسیم بندی شد. در ادامه قصد داریم ابتدا به بررسی انواع کالیگرافی پرداخته و سپس سبک‌های مربوط به این هنر را بررسی کنیم.

کالیگرافی کلاسیک

این نوع که به کالیگرافی سنتی نیز معروف است، دارای قوانین و چارچوب خاصی می‌باشد. هنرمندان این آثار را به صورت دستی با استفاده از قلم‌های نوک فلزی و چوبی و جوهر، بر روی کاغذ خلق می‌کنند. کالیگرافی کلاسیک در در قرون وسطی و در انقلاب صنعتی بسیار پرطرفدار شد. در خوشنویسی کلاسیک تمرکز اصلی بر روی زیبایی و صحت کلمات و حروف است و استفاده از شکل‌های هندسی به منظور ایجاد تصاویر، اهمیت چندانی ندارد.

کالیگرافی مدرن

کالیگرافی مدرن از فونت‌های خاص، شخصی، منحصر بفرد و بعضاً ناخوانا تشکیل شده است و در مقایسه با نوع کلاسیک آن،  تکنیک‌های سنتی مثل فاصله گذاری و ضخامت خط‌ها در آن اهمیت ندارد. در این سبک هنرمند می‌تواند علاوه بر استفاده از قلموهای چوبی و فلزی، از ابزارهای دیجیتالی مثل گوشی، تبلت و قلم‌های لمسی استفاده کند. در کالیگرافی مدرن هنرمندان سعی دارند با استفاده از فونت‌های خود ساخته و ایده پردازی های خلاقانه، طرح‌هایی زیبا و جذاب خلق کنند.

Modern Calligraphy در دهه‌های اخیر بسیار پرطرفدار شده است و در طراحی لوگوها، پوسترهای تبلیغاتی، دعوت نامه‌ها و مواردی از این قبیل، پرکاربرد شده است.

سبک های کالیگرافی

کالیگرافی سبک‌های بسیار زیادی دارد که معمولا هر یک از آنها به نقطه خاصی از دنیا متعلق است. در ادامه قصد داریم معروف‌ترین سبک‌های Calligraphy را به اختصار به شما معرفی کنیم.

کالیگرافی غربی: این هنر در اروپا و آمریکا در قرن چهاردهم میلادی شکل گرفت. خوشنویسی غربی با استفاده از قلم‌های نوک تیز، مدادهای نرم و کاغذهای مخصوص، خلق می‌شود. از جمله خطوطی که در این سبک از آن استفاده می‌شود عبارتند از: خط رومی، ایتالیک، کارولینگین و انگلیسی.

کالیگرافی شرقی: این سبک در مناطق آسیایی مرکزی، خاورمیانه و کشورهایی همچون چین، ژاپن، هند و سایر کشورهای آسیایی رایج است. هنرمندان این سبک را با استفاده از قلم های نوک تیز و نرم، جوهر، کاغذ و گاها پارچه، به شکل‌های فراوانی خلق می‌کنند.

کالیگرافی اسلامی: این سبک با هنر اسلامی منطبق شده است و حالت معنوی در حروف آن ایجاد می کند. این سبک که به آن خوشنویسی عربی نیز گفته می شود، متفاوت‌ترین سبک از Calligraphy است. معروف ترین خطوط این سبک، خط کوفی و نسخ است و مسلمانان برای نوشتن قرآن از آن کمک می‌گیرند.

کاربرد کالیگرافی

به دلیل اینکه Calligraphy یک هنر زیباسازی است در بسیاری از زمینه ها و فعالیت ها مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه برخی از مهم ترین کاربردهای این هنر را نام برده‌ایم که به شرح زیر است:

• دعوت نامه ها، قراردادها، توافقنامه‌‎ها و مواردی از این قبیل.
• لوگوهای و برندهای تجاری.
• کتاب ها و مجلات.
• پوسترها و نقاشی ها.
• متون دینی.

جمع بندی

ما در این نوشته از آموزشگاه نقاشی و خوشنویسی ترنم صبا ، شما را با یکی از زیباترین و جذاب‌ترین هنرهای بصری، یعنی کالیگرافی آشنا کردیم. علاوه بر انواع ذکر شده در بالا، امروزه این هنر به شاخه‎‌هایی مثل کالیگرافی اسم، خط، نقاشی خط و غیره تقسیم بندی شده است. برای فعالیت در هنر Calligraphy، شما می‌توانید یکی از شاخه‌های آن را انتخاب و شروع به تمرین کردن در آن کنید. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر به هنر کالیگرافی علاقه‌مند هستید، ابتدا به آموزش خوشنویسی بپردازید. شما با داشتن مهارت در خوشنویسی می‌توانید آثار بسیار جذابی در این زمینه خلق کنید.