نقاشی روی سفال چیست؟

نقاشی روی سفال از جمله هنرهای محبوبی است که تاثیر مستقیمی بر روی روح و روان انسان ها دارد. افراد زیادی برای آرامش و خلق اثر هنری به نقاشی روی سفال پرداخته و لحظات خوبی را تجربه می کنند. از طرفی نقاشی روی سفال یکی از هنرهای جذاب و اصیلی است که در زیر شاخه هنرهای تجسمی قرار گرفته و از دو بخش هنری سفالگری و هنر نقاشی تشکیل می شود.

هنرهای تجسمی در دوره های مختلف تاریخی جلوه های متفاوتی داشته است و امروزه هم جایگاه محبوب و پرطرفداری در صنایع دستی در کشور دارد. دراین مقاله از آموزشگاه نقاشی و خوشنویسی ترنم صبا ، ما قصد داریم به طور کامل به معرفی و بررسی نقاشی روی سفال بپردازیم.

• نقاشی روی سفال چیست؟
• بررسی تاریخچه نقاشی روی سفال 
• ابزارهایی که برای نقاشی روی سفال لازم است.
• معرفی تکنیک های مختلفی برای نقاشی روی سفال

نقاشی روی سفال چیست؟

سفالگری دارای یک روندی خلاقانه است که هنگام ساختن و پختن فنجان های گلی بیشتر به آن پی میبرید. هنگامی که ظروف مختلفی مثل فنجان و گلدان و غیره در کوره پخته می شود، زیباتر شدن ظاهر این ظروف، مرحله مهم دیگری از فرایند سفالگری می باشد.

از همین رو برای تزیین این ظروف گلی، هنر نقاشی روی سفال اهمیت پیدا می کند. نقاشی کردن روی سفال کمک می کند بتوانید برای سفارشی کردن فنجان های سفالی خود اقدام کنید. برای این کار می توانید از انواع رنگ، لعاب یا لکه سفالی استفاده کرده تا زیبایی زیادی را به آن اضافه کنید.

نقاشی روی آن علاوه بر این که یک هنر بسیار ظریف است، یک هنر باستانی نیز محسوب می شود. این هنر سابقه و قدمت دیرینه ای در تاریخ داشته و قدیمی ترین ظروف سفالی نقاشی شده متعلق به 10 هزار سال پیش در تاریخ ایران است.

تاریخچه نقاشی روی سفال

به طور حدودی ظروف سفالی، دارای تاریخچه‌ای برابر با انسان است. چرا که انسان ها پس از گذشت زمان اندکی به طرز ساخت و پخت ظروف سفالی پی بردند. با گذشت زمان انسان های اولیه نسبت به تزیین و زیباتر کردن اشیاء محیط زندگی خود هم علاقه مند شدند.

از جمله اولین نمونه های نقاشی روی سفال، مربوط به هزاره پنجم میلادی می شود؛ از اولین نمونه های سفال های نقاشی شده در تپه سیلک پیدا شده است. اولین نقاشی هایی که روی سفال انجام شده است شامل خطوط مورب و شکسته بوده که بسیار ساده بودند. اما با گذشت زمان و با شکل گیری ساختار هنر در اقوام مختلف، نقش‌های حیوانی و گیاهی را روی سفال ها میتوان مشاهده کرد که نشان دهنده بالاتر رفتن درک انسان ها از محیط اطراف خود است.

امروزه هم نقاشی روی سفال مانند نقاشی روی پارچه ، یکی از پرطرفدارترین زیر شاخه های رشته های هنری است که فارغ از کاربرد کمتری که در زندگی روزمره دارد، همچنان هنرمندان ایرانی با ذوق هنری بالایی که دارند، به خلق آثار و نقاشی های مختلفی به روی سفال می پردازند.

ابزارهای مناسب نقاشی روی سفال

برای انجام نقاشی روی سفال، در ابتدا باید به تهیه ابزارهای لازم، اقدام کنید. نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که انتخاب متریال مورد استفاده با توجه به نوع روش انتخابی و مورد نظرتان بستگی دارد. با این حال ابزارهای ضروری و پر استفاده برای نقاشی روی سفال عبارت است: 

• ظروف سفالی مثل گلدان، کوزه، لیوان، تخم مرغ و...
• چسب چوب 
• سمباده نرم
• متریالی برای رنگ آمیزی (اکریلیک، گواش، رنگ سرد و...)
• چند سایز کاربردی از قلمو 
• کاربن 
• مداد 
• اسپری تثبیت کننده رنگ

تکنیک نقاشی بر ظروف سفالی

هنرمندان سفالگر جلوه های رنگارنگی روی قطعات سفالی یا سرامیکی ایجاد می کنند. برای این کار، عموما رنگ های سنتی برای آنها کاربرد ندارد و آن ها مایل به استفاده از تکنیک ها و روش های به روزتر هستند. نکته مهمی که برای استفاده از تکنیک ها و روش های مختلف باید در نظر گرفت، نوع سفال و نحوه پخت آن است.

نکته بعدی، انتخاب نوع رنگ ها و نحوه اعمال آن ها روی کار است. رنگ ها و نحوه انجام آن ها باید به صورتی باشد که روی کار ثابت مانده و پوسته پوسته نشود. میزان امکاناتی که در اختیار هنرمندان سفالگر قرار دارد، بسیار بر روی انتخاب روشی که مدنظر دارند، تاثیرگذار است. از جمله روش هایی که می توان برای رنگ آمیزی سفال استفاده کرد، عبارت است از:

• روش نقاشی روی سفال با اکریلیک
• رنگ های سرامیک 
• روش های اسیدی
• تکنیک اسلیپ 
• تکنیک زیر لعابی

مراحل انجام نقاشی روی سفال در روش های مختلف با توجه به ماهیت رنگ ها و تکنیک های انتخابی متفاوت است.

جمع بندی 

آنچه در این مقاله از ترنم صبا خواندید عبارت است از:

• نقاشی روی سفال یک هنر بسیار ظریف و خلاقانه است که قدمتی به بلندای تاریخ دارد و امروزه هم از طرفداران زیادی برخوردار است.
• تاریخچه نقاشی روی سفال به 4 هزار سال قبل از میلاد برمیگردد، از آنجایی که اجداد ما روش ساخت ظروف سفالی را فرا گرفته و رفته رفته برای تزیین آن به نقاشی روی سفال روی آوردند.
• برای انجام نقاشی روی سفال به ابزارهایی احتیاج است که از جمله آنها می توان به سمباده نرم، چسب چوب، کاربن و... اشاره کرد.
• تکنیک های مختلفی برای نقاشی روی سفال وجود دارد که از جمله آنها می توان به تکنیک اسلیپ، زیرلعابی، اسیدی و... اشاره کرد.

در پایان پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با هنرهای تجسمی، مقالات ترنم صبا را مطالعه بفرمایید. شما با مراجعه به وبلاگ ترنم صبا ، دسترسی کاملی به تمامی نوشته‌های آموزشی وتخصصی این آموزشگاه خواهید داشت.